Een stuk wandelen, een mooie route fietsen of een serieuze work-out: iedereen beweegt op zijn of haar eigen manier en in zijn of haar eigen tempo. (Samen) bewegen brengt ons zoveel meer dan alleen een fysieke inspanning. Beweging brengt vaak sociale contacten, een positieve invulling van de dag en het houdt je op alle vlakken vitaal. Dit is waar we bij Montfoort Vitaal voor staan: alle inwoners van Montfoort en Linschoten in beweging brengen.
Montfoort Vitaal is een zelfstandige organisatie met een duidelijke opdracht vanuit de gemeente:
Je kunt ons het beste omschrijven als gepassioneerd, enthousiast en gedreven door impact. Ons enthousiaste team van buurtsportcoaches bestaat uit sportieve lokale rolmodellen met een hart voor Montfoort en Linschoten.
Toen ik, John van Echtelt, van de regeling hoorde waarmee gemeenten een impuls kunnen geven aan hun lokale sport-, beweeg-, en cultuurbeleid wist ik dat we hier iets mee moesten doen. Samen met Gijsbert Klein – in die tijd voorzitter van voetbalvereniging MSV’19 – hebben we een afspraak met wethouder Jan Vlaar gemaakt. Hij zag kansen voor de gemeenten en het versterken van het verenigingsleven.
Eind 2011 heeft stagiair Judith Blansjaar voor de gemeente een beleidskader geschreven met als visie: “Samen Gezond Bewegen, iedereen doet mee!” Vanuit deze visie organiseerden onze eerste buurtsportcoaches Willem de Koning en Laurens de Vor sport- en beweegactiviteiten voor kinderen. Vanuit een veelheid van vragen van scholen, BSO’s en verenigingen stimuleren we kinderen om meer te gaan bewegen en lid te worden van verenigingen. Het was echt pionieren en ontdekken.
Al snel volgde meer samenwerkingen, initiatieven en activiteiten. Van skeeleractiviteiten in een oude hal tot hardloopparcoursen en het regelen van verkeersexamens. De fakkeltocht door Montfoort, Linschoten – met als het eindpunt de Markt in Oudewater – was ook een bijzondere activiteit. Het hoogtepunt was Tour du Montfoort, een 3-daags festival in het stadspark tijdens de doorkomst van de Tour de France door Montfoort (2015).
Zonder dat we het zelf direct door hadden, waren we best succesvol. Dat bleek vooral toen in 2020 de provincie Utrecht een onderzoek over gezond bewegen publiceerde. 13-17-jarigen uit de gemeente Montfoort waren in 2016 het meeste lid van een sportclub en sporten en bewogen het meeste. De kinderen die – mede via onze clinics – lid waren geworden van een vereniging, bleven lid en deden bovengemiddeld veel aan sport en bewegen.
Op verzoek van de gemeenteraad zijn we vanaf 2016 onze focus en prioriteiten gaan verleggen. We zijn activiteiten gaan organiseren voor bijzondere doelgroepen, zoals vluchtelingen, statushouders, mensen met een beperking en activiteiten voor specifieke leeftijdsdoelgroepen. Ook de samenwerkingen die we zijn aangegaan maken deze inclusiviteit mogelijk. Hierdoor kregen we steeds beter zicht op wat nog ontbrak in Montfoort en Linschoten en gingen we creëren wat extra nodig was. Goede voorbeelden hiervan zijn de Open Club en de Doelenplein activiteiten.
Ondertussen waren op landelijk niveau diverse sport- en preventieakkoorden afgesloten. Onze activiteiten werden breder dan sport en bewegen alleen. Het werd meer en meer het bevorderen van een gezonde leefstijl en ‘Vitaal zijn op je eigen manier’. Daarmee werd het ook tijd voor een naamswijziging: Montfoort Vitaal.
Met de financiële middelen die via allerlei fondsen beschikbaar kwamen, hebben we heel veel zaken bij andere organisaties mede mogelijk gemaakt. De kennis over wandelen en fietsen heeft ons geholpen bij het ontwikkelen van de QR-Fit Beleef- en beweegroute die in Montfoort en Linschoten wordt gerealiseerd. De gemeente Montfoort is partner van het programma Doortrappen, veilig fietsen tot je 100e geworden. Wij ondersteunen de gemeenten bij de fiets gerelateerde activiteiten we organiseren.
Op het gebied van preventie is er een samenwerking opgezet met de zorgcoöperatie Montfoort – Linschoten, waarin huisartsen, diëtisten, fysiotherapeuten en apothekers samenwerken. We zijn laagdrempelige beweegactiviteiten gaan organiseren voor mensen met overgewicht en een hoger valrisico. Het thema positieve gezondheid wordt via onze beweegactiviteiten concreet gemaakt. En samen gaan we lokaal invulling geven aan de Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het aankomende Integrale Zorgakkoord (IZA).
Al deze nieuwe ontwikkelingen probeerden we allemaal te volgen en waar mogelijk ook voorop te lopen. Daardoor werden ook landelijk regelmatig benaderd voor interviews en met bezoeken vereerd zoals bijvoorbeeld vanuit het ministerie van VWS. Tegelijkertijd ontstond er een behoefte aan verdere professionaliseren en meer continuïteit.
De YellowBellies (de buitenspeelse kinderopvang) zijn al die jaren een fijne partner gebleken. Samen organiseerden we al een aantal jaren sporttoernooien en vakantie-activiteiten. De samenwerking werd in 2020 geïntensiveerd en ik heb Mark van Bentum, Danny Muis en Tess Anbergen geholpen om Oudewater Vitaal op te zetten. Onze visies bleken volledig overeen te komen.
Ook in Oudewater zijn de principes van ‘Plezier staat centraal bij alles wat we doen’ en ‘Benutten wat er is; Creëren wat er mist’ cruciale succesfactoren gebleken. Met fantastische activiteiten, zoals de Kerst3Daagse, de Vitaliteitsmarkt en (G)oldies on the Move is Oudewater Vitaal inmiddels ook een gevestigde en gewaardeerde organisatie.
In 2023 hebben we Groene Hart Vitaal U.A., een coöperatie zonder winstoogmerk opgericht en een gezamenlijk beweegteam opgericht. We hebben Rob van der Draai als teamcoach aangesteld. Rob – bij velen bekend van tennisschool Tennis4U – geeft tegenwoordig leiding aan gezamenlijk team van buurtsportcoaches. Daardoor kunnen we ook onze buurtsportcoaches meer werkgeluk en ontwikkelingskansen bieden.
De afgelopen 12 jaren waren intensief en organisatorisch ook erg veranderlijk. We begonnen vraag gestuurd, zijn aanbod gestuurd geweest en nu vooral verbindend en creërend. Onze reis is nog lang niet afgelopen.
Als Nederlanders zijn we er aan gewend geraakt dat – het relatief gezien – heel erg goed met ons gaat. Toch zijn veel mensen ontevreden en ongelukkig. Het wordt steeds duidelijker dat de overheid niet alle onze problemen kan oplossen. We worden ouder door de grote behoefte aan ondersteuning piept en kraakt ons zorg- en welzijnsstelsel. Kan dat niet anders. Kan dat niet samen?
Zelfredzaamheid en samenredzaamheid zullen steeds belangrijker worden. Eigenlijk net zo als we dat nu al doen en al jaren deden. Als Montfoort, Linschoten en Oudewater kunnen we er trots op zijn hoe onze gemeenschappen en ons verenigingsleven zijn georganiseerd. Het samen gezond bewegen, het naar elkaar omkijken én voor elkaar zorgen zal steeds belangrijker worden. Wellicht gaan we hetgeen wat we al hebben wel meer waarderen, beter beschermen en verder versterken.
Samen met Mark, Danny en Rob en een gaaf team met enthousiaste buurtsportcoaches blijven we de komende jaren de kracht van onze gemeenschappen verder versterken. Het ‘Montfoorts én Oudewaters Model’ zullen we actief uitdragen als inspiratiebron voor andere gemeenschappen. Daarbij zal ik me gaan richten op het ontwikkelen van nieuwe initiatieven die de vitaliteit van inwoners, verenigingen en gemeenschappen versterken.
De beweegreis gaat gewoon door. En iedereen is van harte uitgenodigd om mee te denken en te doen.
